Në ditën botërore të Librit dhe së drejtës së Autorit
nga Flutura Açka
Një nga pikturat ikonike kushtuar magjepsjes nga rrëfimi, “Lexuesja” (La Liseuse, 1894) e mjeshtrit frances, Henri Matisse, i shpjegon thuajse të gjitha fshehtësitë e lidhjes sonë me librin. Në të vërtetë, nuk ështē një grua, por vetë piktori në studion e tij i shndërruar në formën më të adhuruar të tij, në zejen më të pērkorë të tij, në kohën më të paqtë të tij – të lexuarit.
Aq i lartë është përqendrimi, sa as pikturat e varura në mur, të zbrazura nga kuptimi, as orenditë llamburitëse, as kureshtja ndaj fshehtësive që ruhen pas flegrës së hapur të dollapit, as dergjja e telajos që pret të preket e të vendoset në kavalet me beftin e frymëzimit, as kryengritja që mbase po bën uria në stomak, nuk e trandin lexuesen.
Ç’është kjo shkëputje nga mjedisi që na shkakton libri? Mos një botë paralele e ndërtuar nga shkrimtarët na viziton herë-herë? Dhe sepse na merr malli për të e kthejmë në rutinë leximin, ca më shpesh e ca më rrallë?
“Përse shkruan?”, më pyeti një ditë një mike. Ngurrova një çast të përgjigjem. Mos po doja të ndërtoja një botë më të madhe nga ajo që njihja? Mos e kisha frikë këtë botë ku jetoja dhe doja të fshihesha diku? Mos isha njeri i trishtuar që po kërkoja dromca lumturi e diku tjetër? Mos doja të isha jomateriale, një personazh diku dhe isha duke kërkuar të ngjashmin tim joreal?
Ajo që di me siguri, është se pasi lexoj një libër, jam njeri më i pasur, më i dashur, mbase edhe më i lumtur. Ndoshta kjo është një magjepsje e mijërafishtë kur shkruaj. Dhe se ç’kam prej kësaj dhurate Zoti, një përbetim edhe më të madh ndaj jetës, por edhe ndaj vdekjes.
Shkrimtari lind atë ditë që vdes. Lexues lind sa herë prek një libër, dhe nuk vdes kurrë, sikurse historia që sapo lexove.